پرویز یاحقی

Biography

پرویز یاحقی (۱۳۱۴-۱۳۸۶ ش) نوازندۀ ویولون، آهنگساز و یكی از مهم‌ترین هنرمندان برنامه‌های گل‌ها در سال‌های ۱۳۳۶-۱۳۵۷ ش در خانواده‌ای موسیقیدان متولد شد و استعداد موسیقی در این خانواده، جلوه‌هایی درخشان داشت. با وجود مخالفت‌های پدرش كه یك کارمند متوسط وزارت خارجه در عصر رضاشاه بود، پرویز صدیقی پارسی، نزد دایی‌اش استاد حسین یاحقی تعلیم گرفت و در هشت سالگی، به عنوان نوازنده‌ای اعجوبه، اولین برنامه را در رادیو تهران اجرا كرد و از همان زمان، شهرتی افسانه‌وار یافت و برای كار هنری، نام خانوادگی دایی و استاد خود را برگزید. آموزش‌های او تا هجده سالگی نزد حسین یاحقی و ابوالحسن صبا تمام شد و او درحالی که تحصیلات دبیرستان خود را ناتمام رها کرده بود از سال ۱۳۳۶ ش به تشویق داوود پیرنیا كه فرزندش داریوش را معاشر با یاحقی جوان می‌دید و استعداد او را می‌شناخت، در رادیو به آهنگسازی پرداخت و ویولونیست برنامۀ گلها شد. در یكی از ضبط‌های اولیۀ او در برنامۀ گل‌ها از او به عنوان «هنرمند جوان: پرویز یاحقی» نام برده می‌شود. یاحقی در سال‌های ۱۳۲۰ ـ ۱۳۴۴ ش، در دوره‌ای بسیار فشرده و متمركز، تعدادی آهنگ ـ ترانه ساخت كه هر كدام از آنها محبوبیتی فراتر از حد تصور یافتند و به او موقعیتی بخشیدند كه هیچ موسیقیدان جوانی آن را نداشت. این آثار (كه نقش پنهان، ولی بسیار مؤثر مهدی خالدی را در فرم بخشیدن به آنها نباید فراموش كرد) با ملودی‌های قوی و تنوع ضرب، سرشار از شور و حال هستند و خوانندگان جوانی چون الهه و داریوش رفیعی آنها را می‌خواندند. تعدادی اندك از این ساخته‌ها كه فرم كلاسیك داشتند، در برنامۀ گل‌ها نیز اجرا شدند. از جمله «ای امید دل من كجایی» كه با كلامی از نواب صفا همراه است و تأثیر آشكار مرتضی محجوبی و حسین یاحقی در آن شنیده می‌شود. اركستر گل‌ها این آهنگ را از آهنگسازی ۱۹ ساله اجرا كرد و استاد ابوالحسن صبا، رهبر و نوازندۀ ویولون در آن اركستر بود. افتخاری كه هیچ‌كدام از شاگردان صبا آن را نداشتند. یكی از شاهكارهای نوازندگی پرویز یاحقی، یك برنامۀ برگ سبز، شمارۀ ۳۶ است كه در آن، استاد ادیب خوانساری همراه ساز پُر شور این جوان ۱۹ ساله، یكی از بهترین آوازهای خود را خوانده است. فعالیت پرویز یاحقی در دورۀ گل‌ها به سرپرستی پیرنیا، در تكنوازی، همراهی با ساز و آواز و اركستر و نیز آهنگسازی بود و اعتباری فراوان برایش آورد. او مورد توجه و محبت خاص داوود پیرنیا قرار داشت كه برای استعداد او، ارزش بسیار قائل بود، تأثیر و نفوذ قوی هنر نوازندگی پرویز یاحقی در بسیاری از ویولونیست‌های هم نسل او و نیز نسل‌های بعد از او مشخص است. خوانندگانی چون مرضیه ، دلكش ، پوران ، الهه ، مهستی و حمیرا (كه ازدواجی هشت ساله با او داشت) ساخته‌هایش را خوانده‌اند. تغییر تدریجی سبك و شیوۀ ویولون نوازی پرویز یاحقی در سال‌های ۱۳۴۵-۱۳۵۳ ش را می‌توان در ضبط‌های فراوانی كه داشته، مشاهده كرد. او به‌تدریج از  شیوۀ كلاسیك استاد حسین یاحقی دور شد و با الهام از شیوۀ مُدرن مهدی خالدی و نیز با تكیه بر تجربه‌های خودش، شیوه‌ای دیگر در ویولون‌نوازی خلق كرد كه او را با همین شیوه می‌شناسند. یك دوره اوج دیگر در آهنگسازی او، در سال‌های ۱۳۴۷-۱۳۵۳ ش همراه با صدای مهستی و حمیرا، تنظیم‌های جواد معروفی و كلام بیژن ترقی (كه پنجاه سال از عمر خود را با او گذراند) به ضبط رسید. از این هنرمند بزرگ و خلاق، آثار زیادی به صورت صفحه گرامافون ، نوار و سی دی منتشر شده است که از جمله باید به سی‌دی‌های «کیمیا» ، «پرواز پرویز» ، «مهر و مهتاب» ، تهران، آوای باربد، ۱۳۱۸-۱۳۸۷ ش اشاره کرد.